Dr Andrzej Biały gościem międzynarodowych konferencji naukowych na Białorusi.
Andrzej Biały (ur. w 1952 r. w Przasnyszu), wybitny historyk i pedagog, znawca problematyki Kresów Wschodnich i relacji polsko-białoruskich uczestniczył w charakterze prelegenta w Międzynarodowej Konferencji Naukowej w Mohylowie na Białorusi. Wyjazd naukowy sfinansowała przasnyska fundacja „Scalam – Prostujemy Drogi Życia”. Poniżej prezentujemy krótką relację i podsumowanie wizyty przez dr Białego.
„W dniach 20-21.06.2019 r. wziąłem udział w Międzynarodowej Konferencji Naukowej organizowana przez Muzeum Historyczne miasta Mohylowa. Występowałem w panelu „Znani ludzie związani z Mohylowem”. Wygłosiłem referat w języku rosyjskim p.t. „Arcybiskup Mohylowski Jan Cieplak i jego misja”. Na moje wystąpienie przybył m.in. Biskup Mohylowski. Po moim wystąpieniu Biskup poprosił abym podarował mu tekst referatu w języku rosyjskim, co uczyniłem. Następnie odbyły się tematyczne spotkania dyskusyjne (ja byłem w kościele katolickim). Omawiano tam historie kościołów, ich aktualny stan, plany rekonstrukcji i użytkowania. Kolejne dni to spotkania z historykami, wycieczki po mieście (ślady katolicyzmu w Mohylowie). Następnie byłem na spotkaniu z Polakami zapoznając się z ich sytuacją i problemami.
Po powrocie udałem się do Instytutu Kultury Polskiej w Mińsku, któremu przekazałem swoje 3 książki. Odbyłem spotkanie z księdzem proboszczem Czerwonego Kościoła, św. Szymona i Heleny, kościół Edwarda Woyniłłowicza – Władysławem Zawalniukiem. Podarowałem swoją książkę „Mniejszość Polska na Białorusi Sowieckiej w latach 1921-1939” bibliotece tegoż kościoła, z czego ksiądz proboszcz i pracownicy byli bardzo zadowoleni.
Po powrocie do Mińska zostałem zaproszony przez dyrektora Archiwum Narodowego do udziału w Międzynarodowej Konferencji Naukowej związanej z 75 rocznicą wyzwolenia Białorusi spod okupacji niemieckiej 27-28.06.2019 r. Na tej konferencji przedstawiłem historię Armii Władysława Andersa i udział w Bitwie pod Monte Casino, podkreślając znaczący wkład Białorusinów – obywateli Polskich. Wspomniałem także o ich losie po powrocie na ziemie ojczyste.
Pozostałe dni pobytu to kwerenda w Narodowym Archiwum Republiki Białoruś, Narodowej Bibliotece Republiki Białoruś, Bibliotece Białoruskiej Akademii Nauk, Bibliotece Prezydenckiej Republiki Białoruś, spotkania ze znajomymi profesorami na Uniwersytecie Białoruskim – Wydziale Historii. Do ciekawych spotkań można jeszcze zaliczyć spotkanie z potomkami szlachty i dworzan Białorusi z którymi utrzymuję kontakt oraz ze Społecznym Zjednoczeniem Związku Polaków na Białorusi.
Plon wyjazdu był większy niż oczekiwałem. Uczestnictwo w dwóch międzynarodowych konferencjach, poznanie znanych profesorów (Tugaj), przywiezienie do kraju dużej ilości kserokopii dokumentów archiwalnych jak i źródeł archiwalnych (książki, podręczniki polskojęzyczne, gazety polskojęzyczne).”
