„Nad Wisłą, na Urzeczu. Tu było żyć trudno, ale się opłacało…”- otwarcie wystawy w Muzeum Historycznym w Przasnyszu

Już 12 stycznia, o godz. 12.30 w Muzeum Historycznym w Przasnyszu odbędzie się otwarcie wystawy „Nad Wisłą na Urzeczu. Tu było żyć trudno, ale się opłacało…”, przygotowanej przez Państwowe Muzeum Etnograficzne i Państwowe Muzeum Archeologiczne.

Wystawa objazdowa „Nad Wisłą, na Urzeczu. Tu było żyć trudno, ale się opłacało…” jest kontynuacją wystawy czasowej eksponowanej w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie od 21 sierpnia 2020 r. do 10 października 2021 r. Jej celem było przedstawienie słabo znanego regionu etnograficznego zwanego Urzeczem (gwarowo Łurzyce), położonego po obu stronach Wisły między Czerskiem a Warszawą.

„Tradycje Urzecza są związane z flisakami (zwanymi na Urzeczu orylami), osadnictwem olęderskim i włościanami, których reprezentowała ludność mazurska. Ciągłość osadnictwa na terenie Urzecza została przedstawiona poprzez obiekty archeologiczne datowane od schyłku epoki lodowcowej (12 tys. lat temu), przez obozowiska paleolityczne, słynną kulturę świderską, okres wpływów rzymskich, po średniowiecze. Warstwa archeologiczna uzmysławia odbiorcom wystawy, że tereny położone przy spławnej Wiśle, na urodzajnych ziemiach oraz w pobliżu dużych mazowieckich grodów, począwszy od epoki kamienia aż po nowożytność były atrakcyjne osadniczo. Na czterdziestokilometrowym odcinku Wisły pomiędzy Czerskiem a Warszawą, jest zlokalizowanych szereg ważnych stanowisk archeologicznych jak Wilanów, Świdry Wielkie czy Czersk. To ostatnie stanowisko wyróżnia się bogatym cmentarzyskiem z okresu wpływów rzymskich, średniowiecznym zamkiem i słynną, znakomicie zachowaną, odkrytą w 2009 roku, XV wieczną szkutą liczącą ponad 30 metrów. Warto dodać, że flagowy statek Santa Maria, użyty do pierwszej wyprawy Krzysztofa Kolumba, liczył 21 metrów” – informuje kurator wystawy.

„Na ekspozycji prezentujemy model szkuty w skali 1:30 w formie odkrytej przez archeologów. Ta część ekspozycji, poza modelem szkuty obejmuje ok. 150 obiektów muzealnych umieszczonych w czterech gablotach. Całość dopełnia film opowiadający o bardziej istotnych stanowiskach archeologicznych. Nowożytna duchowa i materialna kultura nadwiślańskiego Urzecza stanowi niejako „klamrę” dla tutejszego, wielowiekowego osadnictwa. Etnografię Urzecza, regionu, którego początki sięgają pierwszych dziesięcioleci XVIII wieku, przedstawiamy głównie poprzez pryzmat pamięci jego współczesnych mieszkańców, stroje, obiekty wykorzystywane w życiu codziennym i współczesne fotografie. Narracja koncentruje się na trzech społecznościach, których współdziałanie i współżycie poprzez proces akulturacji stworzyło kulturę tego regionu: Mazurów, flisaków i olędrów” – przekazuje.

„Bezosobowym bohaterem wystawy „Nad Wisłą, na Urzeczu” jest rzeka. Opowiadamy o niej jako strukturze długiego trwania, dzięki której nad Wisłą kilkanaście tysięcy lat temu rozwinęło się osadnictwo, a z początkiem XVIII wielu, w dolinie środkowej Wisły, pomiędzy Górą Kalwarią, a warszawską Saską Kępę, zaczął się kształtować region etnograficzny zwany Urzeczem” – czytamy.

ren