20 kwietnia 2013 roku w Výravie kraju preszowskim, pow. Medzilaborce na Słowacji odbyła się inscenizacja walk przedstawiająca wydarzenia jakie miały tu miejsce 99 lat temu w czasie Wielkiej Wojny. W inscenizacji wzięły udział grupy rekonstrukcyjne z Polski, Słowacji, Czech, Ukrainy, Rosji i Węgier.
Na imprezie w Vyravie koło historyczne TPZP „Grupa Rekonstrukcji Historycznej 14PSS” wystawiła obóz wojskowy ze szpitalem polowym nawiązujący do okresu I wojny światowej. Obóz dla słowackiej publiczności okazał się ogromną atrakcją. Pomimo problemów językowych udało się przybliżyć Słowakom nasze działania oraz skąd pochodzimy. Największym problemem było wymówienie dla Nich słowa Przasnysz.
Po 11 godzinach jazdy GRH 14 Pułk Strzelców Syberyjskich z Przasnysza wraz z kolegami zabranymi z Warszawy dotarł w godzinach porannych do Vyravy. Po krótkim odpoczynku wyruszyliśmy sprzed szkoły w Vyrawie na plac bitwy. Niestety od razu rozpoczęły się problemy logistyczne. Laweta z armatą wz. 1902 (wystawiona przez organizatorów rekonstrukcji w Tułowicach i Twierdzy Boyen) i zaczepioną naszą przyczepką nie dała rady przejechać dość głębokiego rowu w drodze. Ku naszemu zdziwieniu uporała się z tym stara poczciwa TATRA i armata stanęła na pozycji.
O godz. 14:00 dowódca Rosjan wydał sygnał do ataku. Tyraliera rosyjska osłaniana przez armatę i karabin maszynowy zdołała zająć pierwsze linie Austro-Niemieckie za trzecim podejściem. Walki były bardzo intensywne i ciężkie dla obu stron. Ostrzały artyleryjskie pustoszyły okopy i przerywały łączność a serie karabinów maszynowych dziesiątkowały tyraliery. Żołnierze Carscy mimo, że dzielnie walczyli zmuszeni zostali do odwrotu pod zmasowanym ogniem austriacko-niemieckim tracąc wielu zabitych, karabin maszynowy i na koniec armatę. Karabin maszynowy Maxim obsługiwał Mariusz Maciaszczyk z 14PSS. Jest to broń bardzo rzadka w tych czasach i nie wielu potrafi ją obsługiwać.
GRH 14 Pułk Strzelców Syberyjskich z Przasnysza dziękuję organizatorom za zaproszenie do Vyravy, licznie zgromadzonej publiczności za brawa a kolegom rekonstruktorom za miły klimat.
14PSS składa szczególne podziękowania Starostwu Powiatowemu w Przasnyszu i Dyrekcji DPS w Przasnyszu za pomoc w wyjeździe do Vyrawy.
Mariusz Maciaszczyk
