Obchody 100. rocznicy wybuchu I wojny światowej na Ziemi Przasnyskiej składały się z cyklu imprez, które tworzyły bogatą ofertę. Wpisywały się one w kalendarz projektu Powiat Przasnyski Stolica Kultury Mazowsza 2014.
W piątek 18.07.2014 na przasnyskim rynku odbył się spektakl teatru ulicznego p.n. „Przasnyski Feniks”. Było to chyba pierwsze tego typu wydarzenie w mieście. Reżyserem był Artur Lis- dyrektor teatru Makata. Choreografem Małgorzata Bandurska. Muzykę specjalnie na tę okazję napisał Dariusz Makaruk. Profesjonalne nagłośnienie zapewnił MM Audio Marek Dzieżyk. W rolę aktorów wcielili się rekonstruktorzy Przasnyskiego Stowarzyszenia Historii Ożywionej, których warsztatowo wsparli aktorzy teatru Makata. W spektaklu również udział wzięły dziewczęta z grupy tanecznej The Bass Beat działającej przy klubie wojskowym JW 5699 w Przasnyszu. Widowisko podobało się zgromadzonej publiczności. Były gratulacje i słowa wielkiego uznania. Spektakl został sfinansowany ze środków Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego, Starostwa Powiatowego w Przasnyszu oraz Przasnyskiego Stowarzyszenia Historii Ożywionej, które było bezpośrednim organizatorem widowiska.
Drugiego dnia na rynku miejskim w Przasnyszu odbył się piknik historyczny. Życie na linii frontu zaprezentowały grupy rekonstrukcyjne 14 PSS z Przasnysza i GRH|LC z Mławy. Zorganizowały one posterunek żołnierski, radiostację carską, pocztę polową, lazaret. W czasie trwania pikniku prezentowana była wystawa broni, amunicji i odznak z okresu I WŚ. Drugi Ośrodek Radioelektroniczny prezentował współczesne wyposażenie i sprzęt wojskowy. Zaprezentował również dynamiczną akcję grupy specjalnej.
Wieczorem na cmentarzu wojennym w Jednorożcu nabożeństwo ekumeniczne za ofiary I wojny i poległych żołnierzy sprawował ksiądz prefekt Tomasz Czarnowski i ksiądz ppłk Andrzej Jakimiuk. Przybyli na tę uroczystość rekonstruktorzy złożyli kwiaty i zapalili znicze. O 20.30 rozpoczęła się inscenizacja historyczna p.n. „Jednorożec 1915”. Główne akcenty w nim położono na tragiczne losy Jednorożca i jego mieszkańców. W rolę ludności cywilnej Jednorożca wcielili się rekonstruktorzy z Mławy, którzy grali pierwszoplanowe role.
W niedzielę 20.07.14 w muzeum historycznym w Przasnyszu uroczyście otwarto wystawę p.n. „Wielka Wojna w Przasnyszu 100. rocznica wybuchu I Wojny Światowej”. Wystawie towarzyszyły prezentacje przygotowane przez Jacka Furmańczyka i Sławomira Gonkowskiego.
O godzinie 14.00 w Górkach – Gmina Czernice Borowe odbyło się widowisko historyczne p.n. „Na linii frontu”. W czasie rekonstrukcji przybliżono widzom jak rozwój technologii i przemysłu zbrojeniowego wpłynął na zmianę taktyki i spowodował ogromne zniszczenia wojenne. Pokazano jak po raz pierwszy w historii zastosowano broń maszynową, broń chemiczną, samoloty i broń pancerną. Specjalnie na tą okazję grupa pasjonatów z Przasnyskiego Stowarzyszenia Historii Ożywionej zbudowała replikę pojazdu pancernego Russo-Bałt, który tak jak w 1915 roku pod Przasnyszem przełamał skutecznie linię obrony. W rekonstrukcjach wzięło udział ponad stu polskich i zagranicznych rekonstruktorów.
Po zakończeniu inscenizacji pokaz umiejętności kawaleryjskich zaprezentowali kozacy dońscy. Ich popisy kaskaderskie zostały nagrodzone gromkimi brawami. Imprezie towarzyszył kiermasz rękodzieła, wyrobów ludowych i potraw regionalnych.
Wydarzenia cieszyły się dużym zainteresowaniem. Zgromadziły kilka tysięcy widzów.
„Obchody 100 rocznicy wybuchu I wojny światowej” były współfinansowane m.in. przez Samorząd Województwa Mazowieckiego i Powiat Przasnyski.
Przasnyskie Stowarzyszenie Historii Ożywionej
