Gdy poproszono mnie o napisanie felietonu do portalu Infoprzasnysz, skierowanego do mieszkańców Przasnysza, długo zastanawiałem się nad tym, z jakim przekazem mogę się do Was zwrócić. Jest mnóstwo spraw, tematów i problemów, które warto poruszyć, jednak „wolna ręka”, którą dostałem od redakcji w kontekście doboru tematu mojego felietonu wcale nie ułatwia mi sprawy.
Mógłbym napisać do Was o historii, o kulturze, o tym jak wielokrotnie odwiedzałem Przasnysz, jednak bez problemu wyczujecie, że nie byłoby to do końca szczere. Napiszę więc szczerze o społeczeństwie obywatelskim. Na budowaniu takiej konstrukcji społecznej skupiam się w mojej codziennej działalności. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu więzi społeczne – szczególnie w małych i średnich społecznościach wiejsko-miejskich były więziami bardzo silnymi. Ludzie mogli na siebie liczyć, bardzo dobrze się znali, dużo mocniej sobie ufali. Dziś, na skutek wielu czynników takich jak dużo większa mobilność ludzi czy zmiany w sposobie spędzania wolnego czasu więzi te zanikają i z przykrością stwierdzam, że zostały niedostatecznie zastąpione przez rozwój społeczeństwa obywatelskiego.
Czym w XXI wieku będzie społeczeństwo obywatelskie? Czym będzie się objawiało? Aktywność w organizacjach pozarządowych, oddolne wychodzenie z lokalnymi inicjatywami obywatelskimi, działalność charytatywna, aktywne uczestnictwo w różnego rodzaju panelach i dyskusjach. Tego w naszym kraju – i Przasnysz nie jest wyjątkiem – szalenie brakuje! Organizacje pozarządowe coraz silniej udowadniają, jak wielki wpływ na kształtowanie obecnego ładu społeczno-politycznego wywierają.
W społeczeństwach Europy Zachodniej największe, najbardziej liczące się podmioty „trzeciego sektora” mogą pochwalić się siłą przebicia niejednokrotnie większą, aniżeli media czy partie polityczne. W Polsce dopiero powoli i mozolnie zmierzamy do takiego modelu. Warto dodać – pozytywnego modelu.
Moje słowa dotyczące organizacji pozarządowych kieruje głównie do młodzieży, która kształtując obecne społeczeństwo, ma gwarancję funkcjonowania w nim za kilkanaście czy kilkadziesiąt lat . To dzięki Wam i Waszemu zrzeszaniu się z organizacjach pozarządowych Przasnysz może zmienić się na każdej płaszczyźnie. Od promowania się jako wspaniały i atrakcyjny region turystyczny, poprzez organizację ciekawych wydarzeń, debat i spotkań, aż po walkę o konkretne rozwiązania, które ułatwią życie mieszkańców! Zobaczycie, że efekty przyjdą same! Nowoczesne, dobrze funkcjonujące społeczeństwo obywatelskie, z licznymi organizacjami pozarządowymi, to społeczeństwo inkluzywne. Inkluzywne, czyli takie, w którym ludzie zepchnięci na społeczny margines, napiętnowani, stanowią dużo mniejszy odsetek, aniżeli w społeczeństwie zamkniętym, automatycznie wykluczającym, z niskim poziomem zaufania społecznego. Co za tym idzie budowanie społeczeństwa otwartego jeśli będzie skuteczne, przyniesie pozytywne efekty mierzone nie tylko w aktywności obywateli, lecz także aspektach takich jak spadek przestępczości! Wszelkie dane i doświadczenia empiryczne pokazują bowiem, że nie ostra i restrykcyjna polityka karna, lecz polityka edukacyjna i prewencyjna zapewniają wymierne efekty w tej materii. Pamiętajcie o tym, że wstępując do organizacji pozarządowych robicie kawał dobrej roboty nie tylko dla siebie, lecz także dla Waszej Małej Ojczyzny!
Pamiętajcie, że Monteskiuszowski sektor I, władza opinii i sektor III są na tym samym poziomie i demokratyczne państwo prawne może w 100% dobrze funkcjonować gdy te wzajemnie się kontrolują i kreują. Przasnysz może być wzorcem, ale to zależy od Was. Młodych mieszkańców miasta.
Ryszard Kalisz
