Polski Alarm Smogowy sprawdził jak wyglądał proces wymiany starych kotłów w województwach śląskim, małopolskim i mazowieckim w latach 2019-2022. Niekwestionowanym liderem walki ze smogiem okazało się woj. śląskie, gdzie złożono ponad 150 tys. wniosków o wymianę “kopciucha”. Źle wypadło woj. mazowieckie, w którym liczba wniosków była ponad dwukrotnie niższa i wyniosła zaledwie 64 tysiące. Raport potwierdza również rosnącą popularność ogólnopolskiego programu dotacyjnego Czyste Powietrze – liczba wypłaconych dotacji w tym okresie wzrosła w każdym z analizowanych województw co najmniej dziesięciokrotnie.
Najnowszy raport PAS analizuje proces wymiany kotłów w latach 2019-2022 w województwach śląskim, małopolskim i mazowieckim. Raport wskazuje, że województwo śląskie zajmuje pozycję zdecydowanego lidera. Co roku liczba składanych tam wniosków o dotację na wymianę kotła (w ramach programu Czyste Powietrze oraz w ramach pozostałych programów) zdecydowanie przewyższała pozostałe województwa – składano tam średnio dwa razy więcej wniosków niż w województwie małopolskim oraz mazowieckim. W ciągu analizowanych czterech lat, w województwie śląskim złożono niemal 154 tysięcy wniosków na wymianę źródła ciepła. Na drugim miejscu uplasowało się województwo małopolskie z ponad 85 tysiącami wniosków. Najgorzej wypadło województwo mazowieckie, gdzie mieszkańcy złożyli jedynie 64 tysięcy wniosków na likwidację “kopciuchów”. Dane dla Mazowsza dziwią tym bardziej, że od 1 stycznia 2023 r. w tym województwie obowiązuje uchwała antysmogowa, która zakazuje funkcjonowania pozaklasowych kotłów na węgiel i drewno, czyli tzw. „kopciuchów”.
– To ciekawe i niepokojące zestawienie – komentuje Piotr Siergiej, rzecznik PAS – dlaczego to Mazowsze lekceważy stan jakości powietrza? Województwo śląskie postrzegane do niedawna jako najmocniej zanieczyszczone w kraju wychodzi na pozycję lidera w walce ze smogiem. Widać to po liczbie wymian kotłów – co wskazuje na determinację mieszkańców oraz władz gminnych by walczyć z problemem. Jeśli ta tendencja się utrzyma to wydaje mi się, że już wkrótce możemy się spodziewać sytuacji, w której to mazowieckie gminy staną się smogowymi liderami.
Raport PAS poświęcony został analizie programów dotacyjnych wspierających wymianę przestarzałych i wysokoemisyjnych urządzeń grzewczych na paliwa stałe w latach 2019 – 2022. W ramach dostępu do informacji publicznej zebrano dane dotyczące programów dotacyjnych ze wszystkich gmin z województw: śląskiego, małopolskiego oraz mazowieckiego. Informacje o realizacji programu Czyste Powietrze uzyskano z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a dane dotyczące programów gminnych (wszystkich pozostałych – innych niż program Czyste Powietrze) bezpośrednio z urzędów miast/gmin.
Przygotowane zestawienie pokazuje, iż najwięcej gmin posiadających i wykorzystujących programy gminne znajdowało się w województwie śląskim – średnio nieco ponad 70% gmin w latach 2019 – 2022 realizowało na swoim terenie program inny niż Czyste Powietrze. W województwie małopolskim takich gmin było średnio 65%, a w mazowieckim – średnio niewiele ponad 20%, co oznacza, iż w tym regionie co piąta lub co czwarta gmina (w zależności od roku) posiadała inny program dotacyjny.
Na podstawie danych z czterech analizowanych lat można zauważyć, że liczba gmin w danym województwie posiadających program dotacyjny inny niż Czyste Powietrze utrzymuje się na mniej więcej stałym poziomie.
W ramach analizy przygotowano również rankingi miejscowości w ramach województw, które miały najwięcej i najmniej złożonych wniosków do wszystkich programów dotacyjnych pod kątem liczby wniosków na wymianę źródła ciepła złożonych w latach 2019-2022.
Wśród 10 najaktywniejszych gmin w województwie mazowieckim znalazło się miasto Przasnysz. W latach 2019-2022 mieszkańcy złożyli tu 654 wnioski w ramach wszystkich programów dotacyjnych (402 wnioski do programu Czyste Powietrze i 252 wnioski z programu gminnego). Ten wynik daje nam 6. miejsce na Mazowszu.
Nieważne, że powietrze jest tak zanieczyszczone, że nie powinno się wychodzić z domu. Ważne, że po wyborach będziemy mieli nowy stadion. Tylko czy będzie można go bezpiecznie używać z takim powietrzem?