Ostatnio w ogólnopolskich mediach bardzo dużo słychać o smogu i pyłach zalegających w niskich warstwach atmosfery miast i gmin. Miasto Przasnysz stara się walczyć z tym zjawiskiem chociażby dzięki funduszom pozyskiwanym na modernizację kotłowni.
Informacje o wysokich stężeniach zanieczyszczeń powietrza, o których ostatnio „grzmiały” media są niechlubnym faktem i nie dotyczą tylko dużych metropolii, ale dotyczą także małych miast i wsi. Przyczyną powyższego, w okresie zimowym, jest spalanie w kotłowniach przydomowych niskiej jakości paliw, a niejednokrotnie także „śmieci”. Nie bez znaczenia jest też sprawność kotłów c.o.
Działania w zakresie ograniczania zanieczyszczenia powietrza, a także działania doraźne, krótkoterminowe określone zostały w uchwałach Sejmiku Województwa Mazowieckiego:
Nr 164/13 z dnia 28 października 2013 r. w sprawie programu ochrony powietrza dla strefy mazowieckiej, w której zostały przekroczone poziomy dopuszczalne pyłu zawieszonego PM10 i pyłu zawieszonego PM2,5 w powietrzu oraz Nr 184/13 z dnia 25 listopada 2013 r. w sprawie programu ochrony powietrza dla stref województwa mazowieckiego, w których został przekroczony poziom docelowy benzo(a)pirenu w powietrzu.
W powyższych uchwałach Miasto Przasnysz nie jest wymienione jako obszar, w którym występują przekroczenia stężenia pyłu zawieszonego PM 2,5 i PM 10 oraz benzo(a)pirenu.
Zgodnie z uchwałą Nr 164/13, położone najbliżej Przasnysza, stanowiska pomiaru pyłu zawieszonego PM10 znajdują się w Ciechanowie (MzCiechStrazacka), Mławie (MzMlawaOrdona) i Ostrołęce (MzOstrolTargowa). Natomiast jedyne stanowisko pomiaru pyłu zawieszonego PM2,5, w strefie mazowieckiej, zlokalizowane jest w Piastowie (MzPiastowPulask).
Organem właściwym do monitorowania realizacji powyższych uchwał, w zakresie swojej właściwości jest Zarząd Województwa Mazowieckiego, a także Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska.
Możliwymi do podjęcia działaniami mającymi na celu poprawę stanu jakości powietrza są działania polegające głównie na zmianie sposobu ogrzewania. Głównym założeniem jest przede wszystkim:
– wymiana niskosprawnych kotłów opalanych paliwami stałymi niskiej jakości na wysokosprawne kotły opalane niskoemisyjnymi paliwami takimi jak ekogroszek, pelety, gaz ziemny;
– likwidacja emisji poprzez zastosowanie ogrzewania elektrycznego lub źródeł odnawialnych (geotermia, panele solarne);
– podłączenie do sieci ciepłowniczej.
Działania te spowodują obniżenie emisji pyłu zawieszonego PM10 o 30-60%
Mimo braku bezpośrednich pomiarów stężenia zanieczyszczeń w 2015 r. Miasto Przasnysz podjęło działania w kierunku poprawy jakości powietrza w związku ze spalaniem paliw w kotłowniach przydomowych. W związku z ogłoszeniem przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie naboru wniosków w ramach programu „Poprawa jakości powietrza na terenie województwa mazowieckiego – ograniczenie emisji zanieczyszczeń poprzez modernizację kotłowni” Miasto Przasnysz wystąpiło z wnioskiem o dotację na modernizacje kotłowni.
Zgodnie z regulaminem dofinansowanie w formie dotacji do 75% kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż 5 tys. zł, objęło przedsięwzięcia polegające na modernizacji indywidualnych źródeł ciepła tj. wymianie kotłowni lub palenisk węglowych na gazowe, olejowe lub opalane biomasą, zastąpienie pieców gazowych, olejowych lub opalanych biomasą na źródło o wyższej niż dotychczas sprawności wytwarzania ciepła (z wyłączeniem montażu pieca na węgiel lub eko-groszek).
W związku z otrzymaną dotacją w wysokości do 300 tys. zł, w Przasnyszu wymieniono piece centralnego ogrzewania. W ramach niniejszego zadania wymieniono 60 pieców. W przeważającej liczbie wymieniane były piece węglowe na piece na biopaliwa – pelet. Taka modernizacja przyczyniła się, obliczeniowo, do zmniejszenia emisji dwutlenku siarki (o ponad 4 tony/rok), tlenku węgla (o ponad 12 ton/rok), dwutlenku węgla (o 558 ton/rok), a przede wszystkim pyłów o 11 ton/rok.
Rozpropagowanie ekologicznych źródeł ciepła miało odzwierciedlenie w zainteresowaniu mieszkańców Przasnysza w 2016 r. Na podstawie złożonych wniosków Miasto wystąpiło do WFOŚiGW w Warszawie o dotację w wysokości do 650 tys. zł na wymianę 130 kotłów centralnego ogrzewania. Na podstawie złożonych przez mieszkańców wniosków dokonano obliczenia emisji do atmosfery. Obliczenia jednoznacznie wskazują niekorzystne oddziaływanie obecnego sposobu ogrzewania. Przy szacunkowym zużyciu węgla w ilości 693,5 t/rok, oleju opałowego w ilości 19,2 t/rok i drewna – 119,62 t/rok do atmosfery emitowane są pyły (prawie 28 t/rok), dwutlenek siarki SO2 (ponad 11 t/rok), tlenek węgla (ponad 31,0 t/rok) oraz ponad 1430 t/rok dwutlenku węgla.
Analogicznie do 2015 r. modernizacja kotłowni przyczyniła się, obliczeniowo, do zmniejszenia emisji dwutlenku siarki (o ponad 10 ton/rok), tlenku węgla (prawie o 40 ton/rok), dwutlenku węgla (o ponad 1345 ton/rok), a przede wszystkim pyłów o ponad 27 ton/rok.
Takie działanie znacząco przyczyniło się do poprawy jakości powietrza.
Poza powyższymi działaniami są jeszcze działania krótkoterminowe. Polegają one na informowaniu mieszkańców np. za pośrednictwem strony internetowej o ewentualnych możliwych zagrożeniach związanych ze zwiększonym stężeniem pyłów PM10 i sposobach przeciwdziałania.
Waldemar Trochimiuk
Burmistrz Miasta Przasnysz
