Przasnysz się rozwija? Przyglądamy się najważniejszym wskaźnikom.
Czy Przasnysz ma szansę stać się tygrysem regionu? A może jest skazany na zagładę? Przyglądamy się raportowi z monitorowania Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego miasta, który objął lata 2016-18. Co w tym czasie zmieniło się w mieście? Jak wygląda rozwój Przasnysza na przestrzeni ostatnich 3 lat?
Niniejszy raport jest pierwszym dokumentem obrazującym postęp realizacji strategii; zaprezentowano go 17 października 2019 r. w przasnyskim urzędzie miasta. Obejmuje okres trzyletni, czyli połowę perspektywy czasowej realizacji strategii, opracowanej i uchwalonej jeszcze za kadencji Waldemara Trochimiuka. Z liczącego 20 stron raportu wybraliśmy najważniejsze informacje.
Sytuacja mieszkaniowa w Przasnyszu
Jedną z dziedzin, wziętą pod uwagę w opracowaniu, jest rozwój funkcji mieszkalnych w Przasnyszu. To ważny wskaźnik, ponieważ wiele rodzin w naszym mieście boryka się z brakiem własnego lokum. Ceny mieszkań na rynku pierwotnym przekraczają te w Ciechanowie, Mławie i Ostrołęce, natomiast płace są jednymi z najniższych w regionie. Co w dziedzinie mieszkalnictwa działo się na przestrzeni ostatnich 3 lat?
W 2016 roku oddano do użytku budynek socjalny przy ul. Zawodzie o łącznej powierzchni użytkowej 1754 m kw., w którym znalazło swój dom 48 rodzin. Budynek jest dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Inwestycja kosztowała ponad 4,4 miliona zł; 30% stanowiła dotacja z Banku Gospodarstwa Krajowego. Wyremontowano także szereg lokali, będących własnością miasta, ale to nie zaspokoiło głodu mieszkań wśród najsłabiej sytuowanych.
W tym czasie w Przasnyszu na rynku komercyjnym oddano do użytku łącznie 118 mieszkań w 4 budynkach. Trwa budowa 4 budynków wielomieszkaniowych z zaplanowaną liczbą 125 mieszkań. Ponadto w latach 2016-2018 oddano do użytkowania 101 budynków jednorodzinnych (liczba ta obejmuje przebudowę i nadbudowę).
Miasto przebudowało ponad 5 km dróg
W latach 2016-2018 za kwotę ponad 13,5 mln złotych wybudowano i wyremontowano łącznie 5 582 m dróg, co stanowi 8,1% całkowitej długości dróg miejskich. Najbardziej owocny pod tym względem był rok 2017, w którym przebudowano 3 900 metrów dróg, najsłabiej było w roku 2018, kiedy wyremontowano jedynie 3 ulice o łącznej długości 331 m. Na przestrzeni 3 lat wybudowano i wyremontowano nawierzchnię chodników przy 21 ulicach. Wybudowano też ścieżkę rowerową o długości 1 494 m przy ul. Rolniczej. Na terenie miasta w 2018 roku Polska Spółka Gazownictwa wybudowała gazociąg o łącznej długości 11 493,73 m, co dało niektórym mieszkańcom możliwość przyłączenia się do sieci gazowej.
Miasto inwestuje w oświetlenie ulic, ale liczba wypadków i kolizji rośnie
W latach 2016-2018 zamontowano 123 nowe oprawy oświetleniowe i oświetlono 32 przejścia dla pieszych. Liczba kolizji i wypadków drogowych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców kształtowała się następująco: w roku 2015 wskaźnik ten wyniósł 7,35, rok później wzrósł do 9,12, w roku 2017 nastąpił spadek do 8,25, aby w roku 2018 osiągnąć rekordową wartość 10,19.
Rośnie liczba przedsiębiorców, ale ludności wciąż nam ubywa
Z roku na rok rośnie przedsiębiorczość. W ostatnich latach powierzchnia nowych gruntów, wykorzystywanych pod działalność gospodarczą, to przeciętnie 2,2 hektara. Pozytywnym wyjątkiem był rok 2017, kiedy firmy ulokowały się na rekordowej powierzchni 3,93 hektara gruntów.
W roku 2014 w Przasnyszu było zarejestrowanych 1 573 podmiotów gospodarczych. Cześć z nich upadła, ale wciąż powstają nowe. Liczba nowo zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w rejestrze REGON w roku 2015 to 122, w 2016 – 134, w 2017 – 129 i w 2018 -168.
We wszystkich tych latach na podobnym poziomie pozostaje natomiast liczba osób pracujących, oscylująca pomiędzy 4800-4900 mieszkańców. W ubiegłym roku w Przasnyszu pracowało 4 891 osób. Zaprezentowanym w raporcie wskaźnikiem jest także bezrobocie. W 2015 w Przasnyszu było 941 bezrobotnych osób; w 2016 – 790; w 2017- 654; zaś w roku 2018 – 666.
Wstydliwym milczeniem w raporcie pominięto demografię
To na tyle istotny wskaźnik, że nie sposób go przemilczeć. Pokusiliśmy się więc o zerknięcie do dokumentów źródłowych, z których wynikają wieści zdecydowanie niewesołe. Szczegółowe dane, dotyczące liczby ludności, pozyskano z Ewidencji Ludności i Dowodów Osobistych Urzędu Miasta Przasnysz. Historyczne dane demograficzne pokazują, że liczba mieszkańców na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych rosła. Następnie od roku 2000 do 2007 systematycznie spadała. Przez kolejne trzy lata można było zaobserwować niewielki wzrost, a od roku 2009 następuje systematyczny, niekorzystny spadek liczby mieszkańców. Dane za koniec 2015 roku były alarmujące. Wówczas na pobyt stały zameldowanych było tu 17 043 mieszkańców. Na koniec roku 2018 wartość ta spadła do 16 669. Wskaźniki te są obecnie najniższe na przestrzeni ponad 25 lat i wskazują na znaczne wyludnianie się miasta.
Większość raportu dotyczy kultury oraz działalności organizacji samorządowych, ponieważ tu mamy się czym pochwalić
Na kilku stronach raportu możemy przeczytać o wykorzystaniu zasobów kulturowych miasta. Jest to jedyna dziedzina strategii rozwoju miasta, której realizację należy ocenić zdecydowanie pozytywnie. Cel realizował przede wszystkim Referat Promocji Urzędu Miasta oraz miejskie instytucje kultury: Miejska Biblioteka Publiczna, Miejski Dom Kultury i Muzeum Historyczne. Ich ofertę wzbogacały organizacje pozarządowe i grupy nieformalne.
Miejski Dom Kultury realizował działania w trzech głównych kierunkach: artystycznym (zajęcia teatralne, warsztaty wokalne), edukacyjnym (nauka gry na instrumentach muzycznych, zajęcia logopedyczne dla dzieci ze śpiewem i glottodydaktyką oraz rytmiką, zajęcia plastyczne), filmowym (seanse, przeglądy, maratony filmowe).
Biblioteka posiada w swojej ofercie ponad 57 tysięcy woluminów i audiobooków. Poza wypożyczaniem książek organizowała liczne wydarzenia: spotkania autorskie, wystawy, warsztaty, konkursy oraz akcje promujące książki i czytelnictwo, takie jak: głośne czytanie bajek, dyskusyjny klub książki, bajkowa biblioteka, poranek w bibliotece, biblioteka dla smyka, noc bibliotek, narodowe czytanie, rajdy rowerowe i wycieczki.
Ponad 30 tysięcy uczestników imprez kulturalnych
W 2018 roku zakończyła się realizacja projektu „Rozszerzenie oferty kulturalnej w Przasnyszu poprzez inwestycję infrastrukturalną i doposażenie miejskich instytucji kultury”. Środki pozyskane z UE przeznaczono na remont i przebudowę budynku po starym kinie oraz zakup specjalistycznego wyposażenia dla Muzeum Historycznego (partnera projektu). Biblioteka zyskała nowoczesną siedzibę i wyposażenie atrakcyjne dla wszystkich grup wiekowych.
Muzeum gromadzi zbiory m.in.: odznaczenia, medale, militaria, monety, banknoty, dzieła sztuki, zabytkowe przedmioty codziennego użytku oraz archiwalia: dokumenty, fotografie, pocztówki, mapy i plany. Prowadzi też bibliotekę regionalną z wydawnictwami, dotyczącymi historii Przasnysza i Północnego Mazowsza. Muzeum posiada dwie wystawy stałe „Złoty wiek Przasnysza” oraz „Wielka Wojna w Przasnyszu. 100. Rocznica Wybuchu I Wojny Światowej”. W latach 2016-2018 muzeum organizowało wystawy czasowe ze zbiorów własnych i innych muzeów, ponadto prowadziło działalność kulturalno-oświatową: sesje popularnonaukowe, spotkania, odczyty, lekcje muzealne i warsztaty.
Liczba wydarzeń kulturalnych realizowanych na terenie miasta kształtowała się następująco: w 2016 r. mieszkańcy Przasnysza mogli skorzystać ze 303 atrakcji, w 2017 r. z 492, a w roku ubiegłym z 459 wydarzeń. Rośnie też liczba ich uczestników. W 2016 r. było ich 23 805, w roku 2018 było to już 31 866.
Co z MDK-iem i zbiornikiem wodnym?
Na temat realizacji zapisanych w strategii zadań, polegających na modernizacji MDK-u oraz rewitalizacji zalewu na Węgierce w raporcie panuje cisza. Wspomniano jedynie, że będą realizowane w ramach dostępnych środków finansowych. Przypomnijmy, że były to sztandarowe projekty przewidziane do realizacji przez Waldemara Trochimiuka, zapisane również w miejskich strategiach rozwoju, które dawno zostały zakończone. Papier jest jednak cierpliwy.
M. Jabłońska