Prawnik radzi: Rękojmia

            Problem często pojawiającym się w zadawanych przez czytelników pytaniach są kwestie związane z reklamacją zakupionych towarów.

            Kluczowe znaczenie ma tu rozróżnienie umowy gwarancji jakości od rękojmi.

            Umowa gwarancji jakości jest dobrowolną umową zawieraną pomiędzy kupującym, a gwarantem – najczęściej producentem produktu. Z jej treści wynika zakres obowiązków gwaranta  oraz uprawnień nabywcy

            Odpowiedzialność sprzedawcy za wady towaru uregulowane zostały w ustawie Kodeks cywilny i nazwano ją rękojmią za wady.

            Podstawową różnicą jest więc źródło odpowiedzialności za wady. Drugą różnicą jest przeważnie podmiot odpowiedzialny za te wady. Przy gwarancji jest to przeważnie producent (czasem importer, rzadziej sprzedawca), przy rękojmi zawsze sprzedawca. Kolejną, a najważniejszą zakres odpowiedzialności za wady.

            W przypadku rękojmi nabywca może w określonych przypadkach żądać zwrotu części ceny nabycia lub nawet od umowy odstąpić. W przypadku skorzystania z praw przysługujących z umowy gwarancji zakres uprawnień przeważnie jest mniejszy i przeważnie nie obejmuje prawa do odstąpienia od umowy, rzadko możliwość obniżenia ceny nabycia.

            O wyborze podmiotu odpowiedzialnego za wadę towaru decyduje nabywca, w tym znaczeniu, że dokonuje wyboru pomiędzy zgłoszeniem roszczeń z umowy gwarancji jakości do gwaranta lub z tytułu rękojmi do sprzedawcy. Przy czym decyduje to o dalszych uprawnieniach związanych z zachowaniem terminów na usunięcie wady przez podmiot odpowiedzialny, czyli o możliwości odstąpienia od umowy w przypadku uchybienia terminowi usunięcia wady lub jej nieskutecznego usunięcia.

            W przypadku gwarancji jakości dostarczenie towaru gwarantowi odbywa się na koszt gwaranta. W przypadku rękojmi za wady koszt dostarczenia towaru do sprzedawcy obciąża nabywcę, który w przypadku wymiany towaru może żądać ich zwrotu (także demontażu i ponownego montażu).

            Warto też pamiętać, że ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U.2002.141.1176) wprowadza domniemanie, że towar był niezgodny z umową jeżeli ujawnienie niezgodności nastąpiło w terminie 6 miesięcy od daty wydania towaru. Gdy nabywca zgłosił taką niezgodność sprzedawcy, a ten nie ustosunkował się do tego żądania (żądania doprowadzenia towaru do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy, chyba że naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów; Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość towaru zgodnego z umową oraz rodzaj i stopień stwierdzonej niezgodności, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie naraziłby kupującego inny sposób zaspokojenia) w terminie 14 dni, uważa się, że uznał je za uzasadnione.

            Ponadto konsument, który zawarł umowę na odległość, może od niej odstąpić bez podania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie w terminie dziesięciu dni od dnia wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy świadczenia usługi – od dnia jej zawarcia (ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny Dz.U.2012.1225 j.t.).

            Ustawy te mają jednak zastosowanie jedynie w przypadku konsumentów, nie obowiązują  w przypadku obrotu fachowego pomiędzy przedsiębiorcami.

adw. Kamil Skwiot