Powiat przasnyski na 3. miejscu w Polsce z największym spadkiem dochodów. Jak radziły sobie gminy?

Rok 2020 był wyjątkowo trudny dla wszystkich włączając w to samorządy. Kryzys, będący skutkiem zamykania gospodarki, w wielu przypadkach zmniejszył dochody budżetowe miast, powiatów i gmin. Czasopismo samorządowe „Wspólnota” przyjrzało się, jak w ostatnim roku zmieniła się wielkość dochodów własnych samorządów. Z rankingu płyną niepokojące wieści dla powiatu przasnyskiego, który względem 2019 r. utracił prawie 20% dochodów.

Jak oceniają autorzy opracowania, zmiany w budżetach samorządów wynikają nie tylko z niższych wpływów podatkowych płaconych przez firmy czy tracących część dochodów mieszkańców, ale także presji przedsiębiorców na przyznawanie zwolnień z podatku od nieruchomości czy obniżanie stawek czynszowych w lokalach komunalnych. Z drugiej strony rosły niektóre wydatki, np. związane z dezynfekcją ulic, budynków publicznych, dodatkowym wyposażeniem niezbędnym dla zdalnego nauczania czy zwiększonymi dopłatami do transportu publicznego.

W skali całego sektora samorządowego dochody własne (w cenach stałych) spadły w roku 2020 w porównaniu z poprzednim o nieco ponad 2%, ale równocześnie całkowite dochody samorządów wzrosły – w miastach na prawach powiatu o ok. 3%., w gminach o ponad 6%., a w powiatach i województwach nawet o 8%. Wzrost dochodów budżetowych to efekt m.in. transferów od rządu.

Na jednym biegunie zestawienia znalazło się 167 samorządów, w których dochody własne tylko w ciągu jednego roku zmniejszyły się w katastrofalnej wysokości ponad 10%. Ale równocześnie znajdujemy aż 376 samorządów (w tym 272 gminy wiejskie), w których nastąpił ponaddziesięcioprocentowy wzrost.

Jak zauważają badacze, przy rozdziale pomocy rządowej dla samorządów zostały poszkodowane zwłaszcza duże miasta.

Ranking zatytułowany „Procentowa zmiana dochodów własnych (razem z udziałami w PIT i CIT) 2020 do 2019 (w cenach stałych)” stworzył Paweł Swianiewicz – profesor ekonomii, kierownik Katedry Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego. Współautorką raportu jest Julita Łukomska – adiunkt w tej samej Katedrze.

Katastrofalna zmiana w powiecie przasnyskim

W rankingu znalazły się dane dla wszystkich 314 powiatów. Ogółem na większym lub mniejszym „minusie” znalazło się 232 z nich. Największe spadki dochodów własnych w 2020 roku odnotowały trzy powiaty w Polsce: sejneński w woj. podlaskim (- 22,84%), rypiński w kujawsko-pomorskim (- 19,62%) oraz przasnyski na Mazowszu (- 19,54%).

Oznacza to, że pod względem spadku dochodów własnych zajmujemy medalową lokatę w kraju. Znacznie lepiej dla kondycji finansowej naszego powiatu byłoby, abyśmy znaleźli się na przeciwległym biegunie zestawienia, jak choćby powiat chojnicki w województwie pomorskim (+ 59,53%), średzki w Wielkopolsce (+ 78,63%), czy sztumski w pomorskim (+ 169,13%).

3. miejsce powiat przasnyski – 19,54%

185. miejsce powiat ciechanowski – 1,78%

264. miejsce powiat makowski + 1,95%

298. miejsce powiat mławski + 9,75%

Miasto Przasnysz także na dużym „minusie”

W zestawieniu miast powiatowych miasto Przasnysz pod względem spadku dochodów znalazło się na niepokojącej 22. lokacie w Polsce, notując zniżkę o 8,63%. To 2. największy spadek wśród miast całego województwa mazowieckiego, w którym wyprzedził nas tylko Szydłowiec (- 10,75%).

22. miejsce miasto Przasnysz – 8,63%

138. miejsce Mława – 1,23%

193. miejsce Ciechanów + 1,07%

220. miejsce Maków Mazowiecki + 2,65%.

Większość gmin powiatu przasnyskiego ze wzrostem dochodów

W zestawieniu ujęto również 1533 gminy wiejskie w Polsce. Utratę dochodów własnych odnotowała tylko jedna gmina naszego powiatu – Krasne. Pięknie zyskał za to Jednorożec.

265. miejsce Krasne – 3,97%

900. miejsce Czernice Borowe + 4,00%

1049. miejsce Gmina Przasnysz + 6,09%

1125. miejsce Krzynowłoga Mała  + 7,31%

1417. miejsce Jednorożec +15,96%.

W zestawieniu miasteczek na 169. lokacie znalazły się Chorzele, notując spadek dochodów o 3,19%.

M. Jabłońska