Polska Kępa (Płaska Góra, Polski Grunt) – niegdyś trudno dostępny ostęp Puszczy Zielonej przylegającej do Chorzel otoczony bagnistymi odnogami rzeki Orzyc.
Ze względu na trudny dostęp do Kępy kpt. Józef Trąbczyński dowódca oddziału powstańczego zadecydował o rozbiciu obozu na kępie. Oprócz trudnego ze względu na bagna okalającego kępę terenu, miejsce znajdowało się niedaleko granicy z Prusami Wschodnimi co sprzyjało przerzutowi broni. Dotarcie do kępy możliwe było tylko dzięki znanym przez miejscowych ścieżkom.
W obozie pod dowództwem kpt. Józefa Trąpczyńskiego i ppor. Palemona Nowickiego stacjonował 240 osobowy oddział powstańczy (w dużej mierze składający się z okolicznych mieszkańców i ochotników) z czego ponad 100 strzelców i 93 kosynierów.
Doskonale informowani o ruchach powstańców Rosjanie 27 czerwca w sile kilku rot (ponad 1700 ludzi i 3 działa) płk. Goriełowa z Przasnysza i płk. Riedeczkina z Ostrołęki zaczęli szturmować siły Trąbczyńskiego. Zmasowany atak karabinów rosyjskich okazał się nieskuteczny dzięki bardzo dobrze przygotowanych przez powstańców umocnień. Pomimo spuszczenia wody ze stawu zasilającego pobliski młyn wodny, 29 czerwca po całonocnym ostrzale siły rosyjskie brnąc po kolana w błocie zaczęły wycofywać się tracąc 38 zabitych i 80 rannych. Decyzję o wycofaniu się z pod Kępy podjął płk. Riedieczkin z Ostrołęki ponieważ wyczerpana została niemalże cała amunicja i do tego zaatakował go oddział odwodowy Jasińskiego przybyły spiesznie na pomoc broniącym się na Kępie.
Trąbczyński dowiedziawszy się o nadciągającym oddziale Wałujewa i z obawy przed oblężeniem znacznie większych sił rosyjskich wycofał oddział z Polskiej Kępy w okolice Różana korzystając z pomocy miejscowych rybaków.
W okresie międzywojennym lokalna społeczność upamiętniła Powstańców stawiając drewniany krzyż, który nie zachował się do dziś. W 1966 roku społeczność powiatu przasnyskiego ufundowała pamiątkową płytę na Polską Kępę (lecz bez krzyża) z napisem:
POWSTAŃCOM 1863 ROKU * I ICH DOWÓDCY * KPT. JÓZEFOWI TRĄMPCZYŃSKIEMU * SPOŁECZEŃSTWO POWIATU * PRZASNYSKIEGO * 1966
26 – VI – 2010 roku dotychczasową płytę zamieniono na nową memoratywną tablicę z napisem:
POLSKIM POWSTAŃCOM * Z 1863 R. * WALCZĄCYM O WOLNOŚĆ * NASZEJ OJCZYZNY * SPOŁECZEŃSTWO GMINY * JEDNOROŻEC * 2010.
Postawiono również Krzyż wzorowany na ten z okresu międzywojennego.
Od paru lat w rocznicę bitwy na Polskiej Kępie organizowane są biwaki historyczne dla dzieci, młodzieży i dorosłych.
Mariusz Maciaszczyk
