O misji Rzecznika Praw Konsumentów opowiada Kinga Jeznach. W czym może nam pomóc?

Instytucja rzecznika praw konsumentów została utworzona w Polsce 1 stycznia 1999 roku wraz z reformą samorządową. W powiecie przasnyskim od 10 stycznia 2007 r. stanowisko to piastuje p. Kinga Jeznach, która udziela porad mieszkańcom i występuje w obronie ich praw do przedsiębiorców.

Liczba interwencji rzecznika stale rośnie, w 2021 r. było ich 516 (rok wcześniej  – 288), z czego 480 miało charakter porady. Jeśli poradnictwo nie skutkuje, rzecznik występuje z interwencją do przedsiębiorcy. Takich przypadków w ubiegłym roku było 36. Choć rzecznik nie ma władczych kompetencji i nie może nakazać przedsiębiorcom określonych działań, najczęściej jego wystąpienia są skuteczne.

Kiedy możemy poprosić o pomoc rzecznika?

Powiatowy Rzecznik Praw Konsumentów zapewnia mieszkańcom bezpłatną informację i poradnictwo prawne w zakresie ochrony interesów konsumenckich, reprezentuje konsumentów w sporach z przedsiębiorstwami, współpracuje z Inspekcją Handlową, Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Rzecznikiem Finansowym, Europejskim Centrum Konsumenckim. Na wniosek Konsumenta Rzecznik konsumentów przygotuje pozew w celu dochodzenia przez konsumenta praw w postępowaniu sądowym oraz popularyzowanie ich praw w środkach masowego przekazu.

Z jakimi problemami najczęściej zgłaszają się mieszkańcy powiatu przasnyskiego?

Każdy z nas jest konsumentem,tym samym tematyka zgłaszanych spraw jest bardzo różnorodna. Przepisy prawa konsumenckiego dotyczą wszystkich czynności prawnych zawieranych przez osoby fizyczne. Dotyczą głównie handlu towarami i usługami. Odnotowujemy bardzo dużo spraw dotyczących umów telekomunikacyjnych lub bankowych,  czy też np. zakupu obuwia. Sporo jest zgłoszeń dotyczących gwarancji i rękojmi. Do częstych problemów należą zakupy pod wpływem impulsu, dokonane podczas pokazów. Dotyczą m.in. „magicznych” pościeli, garnków lub innych, mających działać prozdrowotnie produktów.  Nierzadko kosztują one znaczne sumy i wiążą się z zaciągnięciem kredytu lub pożyczki. Często ofiarą firm prowadzących pokazy padają osoby starsze, które z racji posiadania regularnych dochodów z emerytury lub renty, mogą zostać dłużnikami na lata.

Firmy urządzające pokazy połączone ze sprzedażą stosują rozmaite sztuczki, nierzadko posługują się manipulacją lub socjotechniką. Proszę krótko opowiedzieć, w jaki sposób się przed nimi ustrzec?

Nie podejmujmy szybkiej decyzji, które mogą okazać się bardzo kosztowne. Myślę że najważniejsze wskazówki, o których powinien pamiętać każdy konsument to:

• Sprawdź domowy budżet przed zaciągnięciem kredytu.
• Należy uważać na  dodatkowe opłaty, takie jak opłata przygotowawcza, ubezpieczenie kredytu, prowizja itp.
• Upewnij się czy kupujesz to, czego naprawdę potrzebujesz.
• Sprawdź u kogo kupujesz (dane sprzedawcy).
• Sprawdź całkowitą cenę.
• Nie podpisuj umowy przed przeczytaniem jej warunków.
• Nie podpisuj umowy, jeśli nie otrzymasz jej egzemplarza.
• Nigdy i nikomu nie podawaj numeru PIN swojej karty.
• Nie przekazuj danych osobowych sprzedawcom, którym nie ufasz.
• Pamiętaj, że możesz odstąpić od umowy.

Na co warto zwrócić uwagę w przypadku chęci odstąpienia od umowy poza siedzibą przedsiębiorcy lub zawartej na odległość ?

Sprzedaż na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa w polskiej gospodarce występuje bardzo często. Sprzedaż na odległość to umowy sprzedaży zawierane z konsumentem bez jednoczesnej obecności obu stron, gdzie głównym medium jest Internet. Sprzedaż poza lokalem przedsiębiorstwa polega natomiast na szeroko pojętej akwizycji. Zakup dokonany przez konsumenta jest umową sprzedaży zawartą poza lokalem przedsiębiorstwa wtedy, gdy zakupu dokonano u akwizytora, przedstawiciela handlowego lub samego przedsiębiorcy, który przybył w tym celu do miejsca, w którym konsument przebywa prywatnie np. do  miejsca  zamieszkania lub wynajętego lokalu. Na pozór mogłoby się wydawać, że tak dokonany zakup niczym nie różni się od tego zrobionego w tradycyjnym sklepie, ale pozory mylą. Aby nie dać się zwieść, trzeba znać swoje prawa.

Jakie to prawa?

Prawo odstąpienia od umowy reguluje Ustawa z dnia 30 maja 2014 roku o prawach konsumenta, Rozdział 4. Konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, może w terminie 14 dni odstąpić od niej bez podawania przyczyny. Kto i w jakich okolicznościach ponosi koszty zwrotu towaru oraz bieg terminu do odstąpienia od umowy szczegółowo określa  ww. ustawa.

Na co konsumenci powinni uważać?

Każdy dokonany zakup powinien być przemyślany, czy na pewno jest nam niezbędny. Należy czytać dokumenty, rozmawiać z rodziną. Warto zwrócić uwagę na jakość produktu, cenę, termin przydatności do spożycia (w przypadku artykułów spożywczych lub  leków). Należy także z rozwagą korzystać z promocji czy wyprzedaży, które nie zawsze są korzystne dla konsumenta.

Które ze spraw należą do najtrudniejszych, najbardziej skomplikowanych?

Wszystkie sprawy są trudne, skomplikowane i bardzo ważne dla każdego konsumenta.  Z doświadczenia uważam, że sprawy, które trudno doprowadzić do polubownego zakończenia, to reklamacje usług remontowo-budowlanych. Często wymagana jest opinia rzeczoznawcy w tej dziedzinie, co wiąże się z kosztami. Dlatego jeśli konsumenci decydują się na dochodzenie swoich roszczeń, odbywa się to na drodze sądowej z tytułu powództwa cywilnego.

Jakie sprawy nie leżą w gestii Powiatowego Rzecznika Praw Konsumenta? (z czym się nie zgłaszać)

Rzecznik nie udziela pomocy w sprawach dotyczących:

• roszczeń przedsiębiorców.
• ochrony praw członków spółdzielni mieszkaniowych i wspólnot mieszkaniowych.
• ochrony praw ubezpieczonych.
• umów sprzedaży towarów i usług zawartych poza granicami Polski.
• ochrony danych osobowych.
• skarg na przewoźnika lotniczego.
• ochrony dóbr osobistych.
• praw obywatelskich.
• ochrony praw pacjentów.
• prawa pracy.
• w sprawie sporów z organami administracji publicznej.

Jeśli nie mamy pewności, czy dana kwestia mieści się w kompetencjach rzecznika, warto zapytać. Nawet jeśli nie mogę pomóc osobiście, każdemu mieszkańcowi doradzę, jakie kroki warto przedsięwziąć, aby przybliżyć go do rozwiązania jego problemu.

W jakich dniach i w jakich godzinach w Przasnyszu  przyjmuje Powiatowy Rzecznik Konsumentów?

Wtorek  od  godz. 7.00 – do  godz. 14.00

W pozostałe dni tygodnia od godz.7.30 do godz. 14.30

Dane kontaktowe:

E-mail: rzecznik@powiat-przasnysz.pl
Tel.  29 752 22 70 wewn. 209

Starostwo Powiatowe w Przasnyszu
ul. Św. St. Kostki 5, 06-300 Przasnysz
pokój nr 212 (II piętro).

M.Jabłońska