Upadłość konsumencka nie dla długów alimentacyjnych polskie prawo przewiduje co do zasady możliwość całościowej redukcji długów osób, które nigdy nie prowadziły działalności gospodarczej, a także osób które działalność taką prowadziły, ale dawniej niż rok przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości. Należy jednak podkreślić, że umorzeniu nie podlegają długi o charakterze alimentacyjnym, czyli wszystkie które swoje podłoże mają w zobowiązaniach o takim charakterze.
Do redakcji „Gazety w Przasnyszu” napisał mieszkaniec Krzynowłogi Małej. Pytanie naszego czytelnika dotyczyło całkowitej redukcji zobowiązań z uwagi na jego niewypłacalność. Co miesiąc otrzymuje on skromną emeryturę. Wobec niego prowadzone są liczne postępowania komornicze, w tym zobowiązania o charakterze alimentacyjnych. O możliwość takiej redukcji zapytaliśmy prawnika Łukasza Machałowskiego.
– Przepisy prawa pozwalają na wszczęcie postępowania upadłościowego tzw. konsumenckiego, wobec osób które nigdy działalności gospodarczej nie prowadziły, ale także wobec osób, które działalność taką formalnie zakończyły co najmniej rok przed złożeniem wniosku o upadłość. Wniosek ten należy sporządzić na urzędowym formularzu i wymienić w nim wszystkich wierzycieli a także posiadany majątek. Od 2015 r. obowiązują przepisy ułatwiające ogłoszenie takiej upadłości, co skutkowało zwiększeniem ilości wniosków w Sądach. Nie oznacza to, że Sąd zawsze taką upadłość ogłosi – mówi nam Łukasz Machałowski. Są jednak obostrzenia prawne co do których należy podchodzić ostrożnie.
– Dłużnik powinien taki wniosek złożyć w odpowiednim terminie. Ustawa mówi, że jest to dwa tygodnie od dnia niewypłacalności, czyli od dnia w którym dłużnik nie jest w stanie realizować swoich wymagalnych zobowiązań. W praktyce jest to niemożliwe, bo dopiero „nowa” ustawa wprowadziła ułatwienie dla dłużników do ogłoszenia upadłości. Stąd też długi, które powstały zazwyczaj kilkanaście lat temu są niemożliwe do umorzenia. Jest jednak furtka tzw. względy humanitarne. To pojęcie ustawowe, a co się za nim kryje zależy od konkretnego przypadku. Chodzi tu o przypadek z którego będzie wprost wynikało, że dług nie powstał z winy dłużnika, ale z przyczyn życiowo skomplikowanych i dostatecznie uzasadnionych. Tytułem przykładu można wskazać chociażby chorobę i niemożność podjęcia pracy w okresie powstania długów. Sąd o powyższym rozstrzyga według własnego przekonania – dodaje prawnik.
Co z długami alimentacyjnymi? Odpowiedź na to pytanie zawiera art. 491 (21) pr. upadłościowego. Dłużnik może tak jakby zacząć swoje życie „od nowa” umarzając wierzytelności, ale z wyłączeniem wierzytelności o charakterze alimentacyjnym.
– Z przepisu tego wynika, że nie podlegają umorzeniu zobowiązania o charakterze alimentacyjnym, zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, zobowiązania do zapłaty orzeczonych kar grzywny, obowiązków naprawienia szkody czy zapłaty zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Ustawa używa sformułowania „wierzytelności o charakterze alimentacyjnym” w katalogu tym mieszczą się także wierzytelności względem funduszu alimentacyjnego. Dodać jednak trzeba, że postępowanie upadłościowe konsumenckie w zasadzie nie należy do skomplikowanych. Są jednak pewne wyjątki i problemy, które nie wyczerpałyby problemu całościowo – mówi Łukasz Machałowski
Łukasz Chrostowski
