Pokolenie zgiętych karków. Jakie zasady korzystania z telefonów obowiązują w przasnyskich szkołach?

Obawy przed uzależnieniem od „komórek” oraz przypadki cyberprzemocy skłaniają coraz więcej szkół do wprowadzania zakazu korzystania ze smartfonów i tabletów. Najbardziej popularnym rozwiązaniem w Przasnyszu jest zakaz używania telefonu podczas lekcji, jednak wewnętrzne przepisy placówek różnią się od siebie. Ministerstwo Cyfryzacji proponuje wprowadzenie odgórnego zakazu obowiązującego wszystkie szkoły w Polsce.

Telefony towarzyszą nam wszędzie – w pracy, domu, szkole, podczas spacerów, randek i spotkań z przyjaciółmi. Niestety, wiele młodych osób przekracza granice racjonalnego korzystania ze smartfonów. Dostrzegły to m.in. wadze Francji, które uznały, że tamtejsi uczniowie nie mogą w ogóle używać telefonu na terenie szkół podstawowych i średnich. Temat wprowadzenia całkowitego zakazu używania przez uczniów telefonów komórkowych wybrzmiewa także w Polsce. Ostatnio pomysł restrykcji na terenie szkół wyszedł z Ministerstwa Cyfryzacji.

W tej chwili panuje w tej dziedzinie pełna dowolność, wiele placówek stosuje własne procedury mające przeciwdziałać nadużywaniu telefonów. Wiele z nich podąża we francuskim kierunku. Warto jednak zwrócić uwagę, że wprowadzenie tak szeroko obowiązującego zakazu budzi wątpliwości ekspertów, którzy zauważają, że w obecnym stanie prawnym polska szkoła nie może całkowicie zakazać używania telefonów komórkowych na swoim terenie, bo nie można pozbawić ucznia kontaktu z rodzicami. Wiele z nich stosuje więc zakaz podczas zajęć i przerw, a jednocześnie fortel: umożliwiają uczniowi telefoniczny kontakt z rodzicem w sekretariacie.

Wewnętrzne przepisy szkół znacznie się od siebie różnią

Większość polskich placówek edukacyjnych wprowadziła jasne ramy korzystania z elektronicznej komunikacji — najczęściej w postaci odpowiednich zapisów w swoich statutach. Zapisy te jednak różnią się od siebie. Jedne z przasnyskich placówek taktują problem dość liberalnie,  inne doszły do wniosku, że ciągły kontakt ze światem cyfrowym powoduje spadek jakości edukacji oraz zanik tradycyjnych form komunikacji.

Szkoła Podstawowa nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi w Przasnyszu

Wielu nauczycieli alarmuje, że rośnie nam pokolenie, które swobodniej porozumiewa się za pośrednictwem ekranu, na odległość, niż twarzą w twarz, co powoduje alienację, poczucie samotności i nierzadko problemy emocjonalne. Nadmierne korzystanie z „komórek” dostrzeżono m.in. w Szkole Podstawowej nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi w Przasnyszu, która wydała walkę kontaktom, zdominowanym przez urządzenia elektroniczne. Prócz zapisów zawartych w statucie szkoły, wprowadzających bezwzględny zakaz korzystania przez uczniów z telefonów komórkowych i innych urządzeń podczas zajęć edukacyjnych oraz organizowanych przez szkołę zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych, wprowadzono dodatkowy regulamin.

– W listopadzie, po stwierdzeniu, że w naszej szkole narasta problem korzystania ze smartfonów, postanowiliśmy wzmocnić szkolne prawo w tym zakresie. Odbyliśmy konsultacje z Radą Rodziców i Samorządem Uczniowskim. Skutkiem tych rozmów był nowy regulamin korzystania z telefonów. Po dwóch miesiącach jego funkcjonowania z satysfakcją stwierdzam, że okazał się skuteczny. Uczniowie zaczęli ze sobą rozmawiać, po prostu być ze sobą, a nie obok siebie. W szkole, w czasie przerw, wzmógł się hałas, ale jest to dobry hałas. Ważne jest, abyśmy próbowali walczyć z tym, co Chińczycy nazywają „pokoleniem zgiętych karków”. Smartfon ma być narzędziem, a nie celem życia uczniów. Naszą walkę nadmiernym korzystaniem z telefonów wspieramy dodatkowymi programami, m.in. programem Twoje Dane Twoja Sprawa, którego organizatorem jest UODO — mówi dyrektor „Jedynki” Arkadiusz Siejka.

Zapisy regulaminu w Szkole Podstawowej nr 1 mówią, że uczniowie mogą korzystać z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych podczas przerw, ale przyjęto zastrzeżenie, że urządzenie może służyć wyłącznie do kontaktu z rodzicami i bliskimi. Miejscem tych kontaktów może być jedynie główny hol szkoły w pobliżu wejścia do stołówki, a w budynku przy ulicy Szkolnej – dolny korytarz. Naruszenie zasad skutkuje zatrzymaniem uczniowi telefonu, który z sekretariatu szkoły może odebrać jego rodzic. Dodatkowo wychowanek, który naruszył regulamin, jest karany zakazem przynoszenia do szkoły telefonu komórkowego bądź innych urządzeń elektronicznych na okres od miesiąca do jednego roku.

Szkoła Podstawowa nr 2 w Przasnyszu

Uczniów Szkoły Podstawowej nr 2 im. Henryka Sienkiewicza obowiązuje bezwzględny zakaz używania telefonu komórkowego i innych urządzeń elektronicznych w czasie zajęć edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych, chyba że nauczyciel postanowi inaczej. Dodatkowo, jak poinformowała nas dyrektor placówki Hanna Tomaszewska od 01.09.2019 r., obowiązuje (wprowadzony za zgodą rodziców) zakaz używania „komórek” na przerwach, który trwa aż do dużej przerwy, czyli do godziny 11.30. Uczniowi, który nie zastosuje się do zakazu, telefon zostaje odebrany i przechowywany w sekretariacie.

Szkoła Podstawowa nr 3 w Przasnyszu

Jasne i dość restrykcyjne zasady wprowadzono także w przasnyskiej Szkole Podstawowej nr 3, gdzie zakaz korzystania z „komórek” obowiązuje zarówno podczas lekcji, jak i przerw. W statucie „Trójki” zapisano: „Podczas zajęć edukacyjnych i przerw obowiązuje całkowity zakaz używania telefonów komórkowych. Zakaz obowiązuje z wyjątkiem sytuacji, kiedy nauczyciel prowadzący wyrazi na to zgodę. Naruszenie przez ucznia zasad używania telefonów komórkowych powoduje złożenie go w depozycie w sekretariacie szkoły. Telefon odbiera rodzic po uprzednim powiadomieniu”.

Liceum Ogólnokształcące im. KEN w Przasnyszu

W Liceum Ogólnokształcącym im. Komisji Edukacji Narodowej kwestie postępowania z „komórkami” również reguluje statut, mówiący, że uczniowie przynoszą do szkoły telefony komórkowe i inny sprzęt elektroniczny na własną odpowiedzialność, a uczeń ma prawo korzystać na terenie szkoły z telefonu komórkowego i innych urządzeń elektronicznych (odtwarzaczy CD, mp3, dyktafonów, aparatów cyfrowych, kamer, laptopów, tabletów i innych), ale wyłącznie w czasie przerw. Podczas zajęć edukacyjnych obowiązuje bezwzględny zakaz korzystania przez uczniów z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych. Zakaz ten dotyczy również wszelkich zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych organizowanych przez szkołę, o ile nauczyciel nie zdecyduje inaczej. Uczniowie nie mogą także korzystać z telefonów podczas uroczystości szkolnych (spotkania, prelekcje, akademie i apele), a przed rozpoczęciem każdych zajęć edukacyjnych uczniowie wyłączają lub wyciszają i chowają do plecaków wszelki sprzęt elektroniczny, który przynieśli danego dnia do szkoły. Jeżeli nieregulaminowe użycie telefonu komórkowego lub innego urządzenia elektronicznego przez ucznia ma miejsce po raz pierwszy, wychowawca przeprowadza z nim rozmowę dyscyplinującą. W przypadku wielokrotnego naruszenia tych zasad, rodzice ucznia zostają o tym poinformowani przez wychowawcę. Każde nieregulaminowe użycie przez ucznia telefonu komórkowego lub innego urządzenia elektronicznego i zastosowane w związku z tym sankcje zostają odnotowane w dzienniku lekcyjnym.

Jak poinformował nas dyrektor LO KEN Radosław Waleszczak powyższe rozwiązania są rezultatem uzgodnień z młodzieżą, ustalonych podczas szkolnej debaty, w której uczestniczyli uczniowie wszystkich klas, przedstawiciele Rady Rodziców, pedagog szkolny i dyrektor.

Zespół Szkół Powiatowych w Przasnyszu

Znacznie mniej sformalizowany „kodeks” korzystania z „komórek” ma Zespół Szkół Powiatowych im. mjra Henryka Sucharskiego. Jak wyjaśnił nam wicedyrektor Wojciech Włodarczyk, uczniowie mogą korzystać z telefonów na terenie szkoły, jednak poza czasem trwania lekcji, kiedy uczniowie powinni skupić się na zdobywaniu wiedzy. Bywają jednak wyjątki. Zdarza się, że uczeń czeka na ważną rozmowę, wówczas nauczyciele zwykle nie robią z tego problemu, ale wszystko zależy od okoliczności. W statucie Zespołu Szkół Powiatowych w Przasnyszu widnieje jedynie uproszczony zapis, że należy przestrzegać ustalonych warunków korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych na terenie szkoły, w tym nieużywania telefonów w czasie zajęć edukacyjnych.

Czy wprowadzenie bezwzględnego, ogólnopolskiego zakazu korzystania z telefonów w szkołach jest dobrym pomysłem?

M. Jabłońska