fot. M. Jabłońska
Pomnik Stefana Cieleckiego ps. „Orlik” w Przasnyszu upamiętnia miejsce śmierci dowódcy oddziału powstańczego. W obecnym kształcie powstał w 1983 roku i powoli ulegał niszczącej sile czasu. Postument udało się odświeżyć dzięki jednej z firm, bowiem jej właściciel okazał się wnukiem żołnierza oddziału „Orlika”. Poprawi się również wygląd bezcennego pomnika św. Rocha przy zalewie, ale to tylko kosmetyka. Odżywa jednak nadzieja na prace konserwatorskie z prawdziwego zdarzenia.
Chodzi o firmę Misza Expert Michał Truszkowski z Białegostoku, która jest wykonawcą remontu Skate Parku w Przasnyszu. Spacerując wieczorami po ulicach naszego miasta, pan Michał natknął się na pomnik Stefana Cieleckiego „Orlika” . Skontaktował się z burmistrzem, mówiąc, że z powodów prywatnych bezpłatnie chciałby oczyścić pomnik, uzupełnić ubytki i uporządkować miejsce pamięci.
Miasto zobowiązało się do zamontowania masztu z flagą oraz tablicy informacyjnej.
– Pomnik został odnowiony bezpłatnie, w ramach współpracy z firmą Misza Expert. Postument został umyty, uzupełnione zostały ubytki, zagęszczony został chodnik prowadzący do obelisku oraz teren wokół niego. Miasto docenia ten gest. Zadbano także o teren wokół i zlikwidowało bramę, która uniemożliwiała mieszkańcom dojście do pomnika – wyjaśnia burmistrz.
Jak udało się nam dowiedzieć, już we wrześniu Szkoła Podstawowa nr 3 planuje wykonać w tym miejscu maszt z flagą państwową oraz tabliczkę informującą o Stefanie Cieleckim „Orliku”. Na tym jednak nie koniec, bowiem historycy z przasnyskiej Rady Dziedzictwa Regionalnego planują dla klas 0-3 przeprowadzenie lekcji na temat ważnej dla miasta postaci.
Zmiany czekają również postument z figurą świętego Rocha
Odświeżenie czeka również figurę świętego Rocha, stojącą w sąsiedztwie przasnyskiego zalewu. Przy czym nie mówimy na razie o robotach konserwatorskich, na które figura czeka od dziesięcioleci, ale o odświeżeniu i uzupełnieniu ubytków w postumencie.
– Współpraca pomiędzy miastem, a p. Michałem Truszkowskim przebiega wzorcowo, więc firma zaproponowała także bezpłatne wykonanie podobnego zakresu prac przy pomniku i figurze św. Rocha. Zostanie on solidnie umyty, zagęszczone zostaną ubytki na dole. Konserwator Zabytków został poinformowany o zakresie prac i wyraził na nie zgodę — wyjaśnił burmistrz, dodając, że prace rozpoczną się już wkrótce.
Nie chodzi jednak o prace konserwatorskie z prawdziwego zdarzenia. Nie ma na razie mowy o przywróceniu zabytkowej figurze części dłoni i laski. Na to będzie jednak szansa już wkrótce, bowiem w najbliższym czasie zostanie rozpisany budżet obywatelski na 2021 rok, w którym, jak udało nam się dowiedzieć, nie będzie projektów zgłaszanych przez miejskie placówki organizacyjne (szkoły i przedszkola), które dotychczas wygrywały w cuglach. Zmieniono dotychczasowe zasady budżetu, aby bardziej przybliżyć go mieszkańcom i uniknąć realizowania inwestycji, które powinny być wykonywane w ramach obowiązków miasta. Dotychczasowe zasady w dużym stopniu wypaczały ideę obywatelskości budżetu, który powinien być bliżej ludzi, niż samorządu.
Dodajmy, że próba sfinansowania odnowienia figury i postumentu w ramach budżetu obywatelskiego została podjęta już w ubiegłym roku, ale nie doczekała się realizacji. Wówczas – z inicjatywy historyczki i regionalistki Marii Weroniki Kmoch – propozycję zgłosił Waldemar Krzyżewski. Oboje zaangażowani są w działalność Rady Dziedzictwa Regionalnego w pow. przasnyskim. Dziś wiemy, że projekt renowacji zostanie zgłoszony w bieżącej edycji budżetu, a jeśli pomysł ponownie się nie powiedzie, Rada zapowiada zorganizowanie zbiórki na ten szczytny cel, bo stan ikony Przasnysza z roku na rok staje się coraz bardziej dramatyczny.
– Miasto Przasnysz jest właścicielem prawnym tej rzeźby, a ochrona zabytków jest zadaniem własnym gminy. Natomiast ustawa nakłada na właściciela obowiązek zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie. W związku z niepowodzeniem w głosowaniu nad projektem w ramach ubiegłorocznego budżetu partycypacyjnego, podjęliśmy inne działania, dzięki którym uzyskaliśmy zapewnienie, że miasto zainteresuje się obiektem. Skoro figura została wystawiona po zbiórce publicznej oraz odnowiona w 1991 r. po takiej samej zbiórce, to zaproponujemy zebrać fundusze na renowację w ramach zbiórki publicznej. Ponieważ figura nie jest wpisana do gminnego rejestru zabytków, myślimy o propozycji umieszczenia jej w takim wykazie. Zastanawialiśmy się też nad zbiórką crowdfundingową w Internecie jako uzupełnienie środków samorządowych i zbiórki publicznej na terenie miasta – komentuje Maria Weronika Kmoch.
M. Jabłońska
