Stebnik
W dniu 18 kwietnia 2015 roku w Stebniku (Kraj Preszowski, Powiat Bardejów) odbyła się inscenizacja walk o Karpaty z 1915 roku. W inscenizacji wzięła udział GRH 14 Pułk Strzelców Syberyjskich z Przasnysza z kolegami z Czech, Słowacji, Rosji oraz Polski. Łącznie kilkudziesięciu rekonstruktorów.
Po 12 godzinach jazdy 14PSS dojechał do Stebnika. W Stebniku rozdzieliliśmy się na dwie grupy gdzie jedna pd dowództwem Mariusza Łyszkowskiego pojechała 80 km dalej, do Zbudskiej Białej na inscenizację Wielkanocnej Bitwy. Grupa pod dowództwem Mariusza Maciaszczyka została w Stebniku i po krótkim przygotowaniu wyruszyła na pole bitwy. Na polu 14PSS obok kolegów z Czech i Słowacji zajął pozycje stawiając CKM Maxim na prawym skrzydle okopów. W czasie przed bitwą otwarte dla zwiedzających było obozowisko wystawione przez GRH 14PSS przy którym można było zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie.
Dokładnie o godz. 14-tej rozpoczęła się inscenizacja walk pod Stebnikiem. Zgodnie z prawdą historyczną oddziały CK Armii przypuściły atak na wzgórze obsadzone przez Rosjan. Po ciężkim szturmie i próbie zdobycia rosyjskich okopów, wojska CK wycofały się na pozycje. Po krótkiej przerwie pojednawczej między walczącymi przedstawiono ostateczną ofensywę sił rosyjskich, zdobycie okopów CK Armii poprzedzoną solidnym ostrzałem artyleryjskim. Na zakończenie przedstawiono wzięcie do niewoli całego pułku żołnierzy CK Armii.
Scenariusz inscenizacji został oparty na autentycznych wydarzeniach jakie miały miejsce w Stebniku. W 1915 roku w tej miejscowości wzięty do niewoli został cały 28 CK Pułk Piechoty z Pragi złożony z Czechów i Słowaków. W związku z podaniem się całego pułku, cesarz rozwiązał go. Według historyków niesprawiedliwie ponieważ żołnierze zostali okrążeni przez przeważające siły wroga i bez amunicji.
Zbudská Belá
W miejscowości Zbudská Belá (kraj preszowski, powiat Medzilaborce) odbyła się inscenizacja walk o Karpaty z 1915 roku zwana z bibliografii „Wielkanocna Bitwa o Karpaty”. W inscenizacji wzięła udział GRH 14 Pułk Strzelców Syberyjskich z Przasnysza z kolegami z Czech, Słowacji, Polski, Rosji. Łącznie kilkudziesięciu rekonstruktorów.
Celem inscenizacji było przypomnienie walk jakie odbywały się w tym miejscu dokładnie sto lat temu. W czasie inscenizacji grupy rekonstrukcyjne przypomniały licznie zebranej publiczności zacięte walki i zmuszenie do wycofania się z wioski Zbudská Belá sił Rosyjskich.
Od jesieni miejscowość Zbudská Belá znalazła się w terenie starć rosyjsko – austriackich. Po raz pierwszy wieś została zajęta bez walki przez siły rosyjskie 23.11.1914. Po kontrataku sił austro – węgierskich w dniu 09.12.1914 siły rosyjskie opuściły miejscowość i wycofały się na północną stronę Karpat. W drugiej połowie marca siły rosyjskie w znacznym stopniu posuwały się w głąb dzisiejszej Słowacji i dotarły do wioski Zbudská Belá. Po ciężkich walkach siły CK Armii przy wsparciu Beskidenkorps ( Korpus Rezerwowy Cesarstwa Niemieckiego) zdołały powstrzymać śmiałą ofensywę Rosjan.
Mariusz Maciaszczyk
